Kansenkaart erfgoedlijn Atlantikwall

Aanleiding

De Atlantikwall is één van de zes door de provincie Zuid-Holland gedefinieerde erfgoedlijnen. Deze lijnen op de kaart zijn samengesteld uit erfgoed, landschap en water, waardoor ze een groot recreatief en toeristisch potentieel hebben en bijdragen aan ruimtelijke kwaliteit. Ook stimuleren ze dat bezoekers kennismaken met het verhaal van de lijn.

Ontdekken

Vanuit de erfgoedlijn Atlantikwall wordt sterk ingezet op kennisoverdracht en het vergroten van de beleving. Om die beleving mogelijk te maken fungeren diverse instellingen als informatiepunt, zoals de Atlantikwall-musea, maar zijn er ook meerdere ruimtelijke structuren te ontdekken.

Aanpak

H+N+S bracht de nog aanwezige militaire structuren én kansen voor de ontwikkeling van de Atlantikwall in Zuid-Holland in beeld voor de erfgoedlijn Atlantikwall. Hierbij zijn de door de erfgoedtafel vastgestelde prioriteiten en hun volgorde expliciet meegenomen, om uiteindelijk een afwegingkader voor nieuwe projecten te kunnen opstellen:

1. Publieksbereik
2. Educatie (jeugd én volwassenen)
3. Regionale kennis vergroten
4. Behoud erfgoed
5. Natuur & Erfgoed
6. Verbinding

Resultaat

Een militair landschap

De aanleg van de Atlantikwall had een grote impact: de Nederlandse kust werd omgebouwd tot een compleet militair landschap. Vele bewoners zijn gedwongen geëvacueerd om plaats te maken voor militaire bouwwerken. De bouwwerken in Zuid-Holland zijn geclusterd rondom verschillende militaire doeleinden, zoals de haven van Rotterdam.

Na de oorlogen

Gedurende de Koude Oorlog, werden veel Duitse bunkercomplexen gebruikt als commandocentra en opslag- of schuilplaatsen. Tegenwoordig liggen veel van die complexen in beschermde natuurgebieden in de duinstreek en vertegenwoordigen ze ecologische waarden. Een deel is reeds te bezoeken of in gebruik als informatiepunt of museum.

Verbonden aanbod

Het publieksbereik van de Atlantikwall zal met name vergroot kunnen worden door verbindende informatie en arrangementen rondom de bestaande faciliteiten. Zo wordt de lokale beleving specifieker en completer door bijvoorbeeld samenwerking met horeca, en vullen de verschillende clusters elkaar qua aanbod in tijd, locatie en thematiek beter aan.

Lokale kennis vergroten en beleven

Er is veel kennis beschikbaar over de Atlantikwall in het algemeen, maar deze wordt nog niet altijd goed gevonden door bepaalde doelgroepen. Er is wel behoefte aan specifieke lokale of object-gerelateerde kennis, en nieuwe manieren om de beschikbare informatie met het publiek te delen.

Objecten samen ontwikkelen

Veel bijzondere objecten zijn de afgelopen jaren beleefbaar gemaakt, al zou er meer aandacht kunnen zijn voor de ensembles waarin deze objecten zich bevinden. Voor de minder waardevolle objecten is er op lokale schaal ruimte voor herbestemming, mits er recht wordt gedaan aan de functie binnen de Atlantikwall.

INHOUDELIJKE BIJDRAGE

Voormalig medewerker Arjen Meeuwsen