Landgoederenzone Rijswijk: buitenplaats van de stad

Aanleiding

Het specifieke buitenplaatskarakter, de natuur- en belevingswaarde van de landgoederenzone zijn achteruitgegaan door visuele en functionele versnippering. Er ligt een uitdagende (ontwerp)opgave om van de landgoederenzone een samenhangend parkgebied te maken met de buitenplaatsen als hoofdthema. Bestaande en toekomstige lokale initiatieven zullen worden ingezet om de kwaliteit van het geheel te verbeteren.

De gemeente vroeg H+N+S om een ambitiedocument op basis waarvan zij richting kan geven aan gebruik, beheer en initiatieven. Het rapport is zowel bedoeld als toetsingskader als een kader voor eigen handelen, bijvoorbeeld bij het maken van een uitvoeringsagenda.

Aanpak

Het ambitiedocument is tot stand gekomen in een compact proces, waarbij maximaal gebruik is gemaakt van bestaand materiaal en de aanwezige kennis bij betrokken gemeentelijke en provinciale deskundigen. Zo is samengewerkt bij het maken van de kaart met kwaliteiten en knelpunten. Deze kennis is aangevuld met veldbezoek, literatuuronderzoek en kaartanalyses.

Resultaat

Naast het ruimtelijk raamwerk geven drie andere pijlers richting aan toekomstige ontwikkelingen:

• Betekenis voor de stad
• Verzorgde en uitnodigende sfeer
• Passende functies

Onderstaand: 'Visiekaart in lagen'. Strandwal en laagte, leesbare geomorfologie; Groene oase in stedelijk gebied, verankerd met groenblauwe lijnen; Historisch raamwerk als ruimtelijke basis; Herkenbare buitenplaatsen in het groen; Onderscheid lommerrijk deel en open landschapskamers; Hoogwaardige uitstraling randen; Uitnodigende entrees

Betekenis voor de stad

De landgoederenzone is een aanvulling op het aanbod van de andere grote parken in de omgeving: het Wilhelminapark en het Zuiderpark zijn grootstedelijker en dynamischer, in contrast met de beslotener en stillere landgoederenzone van Rijswijk. De landgoederenzone vormt een unieke vestigingsfactor en heeft regionale aantrekkingskracht als onderdeel van de provinciale Erfgoedlijn en Nationaal Park Hollandse Duinen.

Verzorgde en uitnodigende sfeer

Het gebied heeft een verzorgde uitstraling en een toegankelijk karakter: je voelt je er welkom. Stijlprincipes voor de hele zone dragen bij aan de kwaliteit. Statige, oude buitenhuizen vormen de hoofdmomenten. Overige bebouwing is ingetogen, in harmonie met de groene omgeving.

Passende functies

De functies dragen bij aan de beoogde sfeer van de landgoederenzone. Je kan er wandelen, fietsen, zwemmen in de buitenlucht, spelen, tuinieren en genieten van de natuur. Er zijn horecagelegenheden, musea en educatieve onderdelen. Kortom: de zone heeft voor alle inwoners van Rijswijk iets te bieden. Privé en openbaar zijn in balans.

Ambitiekaart, kwaliteiten en knelpuntenkaart, maatregelenkaart

De ambitiekaart geeft weer hoe de landgoederenzone er op de lange termijn uit zou kunnen zien. Het is geen ontwerp, maar geeft een mogelijk beeld van de situatie na het verwezenlijken van de voorgestelde ambities. De ambitiekaart is een vertaling van de ruimtelijke principes die gelden voor de verschillende lagen van het landgoederenlandschap. De kwaliteiten- en knelpuntenkaart laat zien waar de prioriteiten liggen. De maatregelenkaart geeft inzicht in wat er concreet moet gebeuren om de beoogde kwaliteit te realiseren.

Vervolg

Gemeente Rijswijk werkt momenteel aan zijn uitvoeringsagenda en maakt daarbij gebruik van het ambitiedocument. Er wordt voor de Rijswijkse landgoederenzone aansluiting gezocht bij Nationaal Park Hollandse Duinen en de landgoederenzone is in beeld als onderdeel van de Erfgoedlijn van provincie Zuid-Holland.