Veilig + Beleefbaar
Dijkverbetering langs de grote rivieren staat binnen het Deltaprogramma weer volop in de belangstelling. Veel minder bekend is de grote opgave voor het verbeteren van regionale boezemkeringen waar de waterschappen voor gesteld staan. Vaak zijn dit eeuwenoude kades en bovendien rijke dragers van het cultuurlandschap.
Waterschap Rivierenland beheert 237 kilometer regionale regionale keringen in de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden. Uit de Toetsing Regionale Keringen van 2012 is gebleken dat de Molenkade langs de oostzijde van de Ammersche Boezem tussen Groot Ammers en Ottoland niet voldoet aan de veiligheidsnormen. Het betreft een aaneengesloten dijkvak van 2,3 kilometer.
Waterschap Rivierenland is zich bewust van de bijzondere landschappelijke waarden van haar kades. Daarom is aan H+N+S Landschapsarchitecten gevraagd om voor de Molenkade een inrichtingsplan op te stellen. Naast het versterken van de kade staat het vergroten van de gebruikskwaliteit en het verbeteren van de ecologische waarde centraal.
het watersysteem is inzichtelijk vanaf de kade door de verschillende waterpeilen
De Molenkade is representatief voor het watersysteem in het Nederlandse Veenweidegebied in het algemeen, en de Alblasserwaard in het bijzonder. Dit watersysteem is in de loop van de eeuwen ontwikkeld en maakt de Alblasserwaard tot wat zij is. Vanaf het pad op de kade zijn de samenhangende onderdelen tegelijk te beleven. Zonder verdere toelichting vertelt het landschap zélf hoe het watersysteem werkt.
Twee basismodellen laten zien hoe de versterkingsopgave kan worden opgelost terwijl de landschappelijke beleving vanaf de kade in stand gehouden blijft. In beide gevallen moet de polderwetering ten opzichte van de huidige positie een flink stuk opschuiven. Mede door de robuustheid en kostenbesparing is model twee verkozen tot voorkeursalternatief.
In het voorstel is elke molen te bereiken met de auto (bestemmingsverkeer). Ook zijn de erven passeerbaar met de fiets, zonder dat dit het functioneren van de molen in de weg zit. Het voorstel is om hiervoor mooie, houten bypasses te ontwerpen.
Vanuit het gebruik en de cultuurhistorische waarde van de molens is het directe contact met boezem- én polderwater van groot belang. Ter plaatse van de molenerven is een constructieve oplossing voor de kadeversterking voorgesteld. In dit inrichtingsplan wordt uitgegaan van een damwand ter plaatse van de kademuren aan de polderzijde.
Via het polderwater werkt de verbetering van de waterkwaliteit door richting het boezemwater. In het plan wordt voorgesteld om een ecologische oever én een brede plasberm toe te passen, die paaiplaatsen bieden en foerageer- en leefgebied voor vissen. Moerasvegetatie vormt een bescherming tegen roofvissen en nestelmogelijkheden voor riet- en watervogels.
Voormalig medewerker Astrid Bennink
