Nieuws

Hank van Tilborg Ateliermeester Omgevingsvisie Noord-Brabant

11 september 2017
Amersfoort

Hank van Tilborg is aangesteld als Ateliermeester voor de Omgevingsvisie Noord-Brabant. Met behulp van de zogenaamde ‘ontwerpende benadering’ probeert hij het team Omgevingsvisie te assisteren bij de totstandkoming van de Omgevingsvisie. Vanuit zijn persoonlijke achtergrond – geboren en getogen in Brabant – is zijn doel om van de Omgevingsvisie-in-wording een echt Brabantse visie te maken, en daarbij tot een visie te komen die recht doet aan de diverse uitdagingen waar deze bijzondere provincie voor staat.

Sinds 2015 is de provincie Noord-Brabant bezig met het proces om te komen tot de Brabantse Omgevingsvisie. Er is gestart met de Droomfase. In een intensief co-creatief proces is met heel veel partijen, partners en Brabantse burgers gedroomd over de toekomst van Brabant. In juni 2016 heeft dit geresulteerd in een Verkenningsdocument , waarbij alle dromen zijn samengevat in 10 dilemma’s.

Vervolgens is in de Denkfase nagedacht over deze dilemma’s. Dat heeft geresulteerd in het Startdocument (in december 2016 door PS vastgesteld) waarin e.e.a. is samengevat in vier focusopgaven en te maken keuzes. Het proces zit nu in de Durffase, de voorlaatste fase. De 4 focusopgaven staan daarin centraal. Wat mist een overkoepelende visie, een groter leidend thema waar alles als een soort kapstok aan op gehangen kan worden.

Grote opgaven

Het proces tot dusver laat zien dat er sprake is van grote opgaven, die enerzijds impact hebben op de bestaande kwaliteiten van Brabant en anderzijds ook onderling tot vraagstukken en dilemma’s gaan leiden. Vanuit de lagenbenadering bekeken, zien we bijvoorbeeld dat de ondergrond met potenties voor drinkwatervoorziening en geothermie, naar verwachting een veel grotere sturende rol gaat krijgen in wat er met name aan het aardoppervlak kan plaatsvinden. Maar ook tussen beide moet misschien gekozen worden. Daarnaast zien we ook dat er met opgaven als duurzame energie, klimaatadaptatie, wateropgave en waterveiligheid, grote nieuwe ruimteclaims op Brabant afkomen, die ook weer impact hebben op de kwaliteit van de omgeving (ruimte, gezondheid, veiligheid).

Dilemma’s

Wat zijn de cruciale ruimtelijke dilemma’s? Welke keuzes moet Brabant maken? Hoe kan Brabant daarbij gebruik maken van bestaande ruimtelijke, economische, ecologische en sociale waarden en kwaliteiten? Of moet worden nagedacht over nieuwe waarden en kwaliteiten? Welke ordenende principes horen daarbij in het nieuwe Omgevingsbeleid en is het ‘mozaïek van Brabant’ daarbij nog wel het passende concept? Hoe wordt de toekomst van de landbouw gezien, ook in relatie tot de bodemkwaliteit, luchtkwaliteit en biodiversiteit. Is het wellicht nu echt tijd de kwaliteit van de leefomgeving centraal te stellen?

Atelierweek

Vanuit de provinciale adviseurs ruimtelijke kwaliteit is het voorstel gedaan om via ontwerpend onderzoek op basis van de input uit o.a. de focusteams, de dilemma’s en vraagstukken scherp boven water te krijgen. Ontwerpend onderzoek kan bovendien antwoorden en oplossingen naar voren brengen, opgehangen aan een grotere, overkoepelende visie. Hank van Tilborg helpt daarbij vanuit zijn rol als Ateliermeester. Hiervoor zijn in 2017 een 4-daagse pressure-cooker en een 5-daagse Atelierweek georganiseerd.

In deze werkweken is allereerst bekeken wat de gemeenschappelijke elementen zijn van de ‘uitwegen’ uit de dilemma’s. Ook is bekeken of en hoe de perspectieven voor de verschillende thema’s en opgaven elkaar kunnen versterken, d.w.z. in elkaars verlengde liggen, dezelfde kant op wijzen. Uit die gemeenschappelijke elementen en uit die synergie wordt momenteel de visie geconstrueerd. De lagenbenadering is hierbij een centraal hulpmiddel, waarbij het meer dan voorheen gaat om de wisselwerking tussen de lagen en de factor tijd (verschillende snelheden, laadvermogen, adaptief). Kortom, van 2D, via 3D naar 4D planning. Voor een Brabant met omgevingskwaliteit die past bij de hoge ambities van de provincie. Brabant Quality.