Beschermen + Ontwikkelen
De 'Bolluça Eco-corridor' loopt door het hart van Arnavutköy en verbindt de omliggende bosgebieden in het noorden en het zuiden van de gemeente. Terwijl de beek een duidelijk natuurlijk en recreatief potentieel heeft, is er een belangenconflict met betrekking tot het gebruik van het land en het water.
Grote overstromingen in 2009 waren aanleiding voor ISKI en de Metropool Regio Istanbul om een grootschalige anti-flood operatie te starten waarbij 106 rivieren en beken worden gekanaliseerd en omgezet in betonnen afvoerkanalen. De Bolluca beek in Arnavutköy, een klein stadje aan de rand van Istanbul, is een van de beoogde valleien en loopt door het hart van de stad.
In een 200 meter brede beschermende zone rond de beek is kleinschalige landbouw momenteel het enig toegestane landgebruik. De beperkte mogelijkheden beschermen de drinkwaterkwaliteit, maar maken de zone tot een verwaarloosde ‘achterkant’ van de stad. Het ongebruikte gebied staat onder druk van verstedelijking.
In plaats van een betonnen kanaal, is het ontwerp gebaseerd op eco-engineering
Naast het beheersen van wateroverlast bij extreme neerslag, willen we een waardevolle openbare ruimte in de stad creëren door de beek te transformeren in parken, speeltuinen en andere openbare ruimten. De beekzone kan zo een attractie worden. De toegenomen waarde van de zone als een openbare voorziening zal bijdragen aan de bescherming ervan. In plaats van een betonnen kanaal, is het ontwerp gebaseerd op eco-engineering. Het asymmetrische, meer natuurlijke rivier profiel maakt gebruik van het kwalitatieve potentieel van de beek en past zich aan de seizoensgebonden veranderingen in het water niveau aan.
H+N+S ontwikkelde samen met 51N4E een alternatief plan waarin de belangen van ISKI (het waterschap), particuliere landeigenaren en de gemeente gecombineerd worden. Het project is het eerste proefproject van het ‘Strategic Vision and Action Plan’ binnen Atelier Istanbul - een gezamenlijk initiatief van de IABR en de gemeente Arnavutköy.
Tijdens periodes van hevige neerslag zorgen het geherprofieleerde beekprofiel en de voorgestelde retentie-meren voor een veilige afvoer van het water. In de meest intensief gebruikte delen is het profiel a-symmetrisch: aan één zijde een harde oever met route aan het water, aan de andere zijde een flauwe natuurvriendelijke oever die gebruikt kan worden als grasland en (park)weides.
In tegenstelling tot de betonnen bak wordt het rivierprofiel alleen waar nodig vastgelegd. In de extensieve delen volstaat een natuurlijk profiel met overstromende uiterwaarden. De beek krijgt de ruimte, en blijft in contact met het grondwater. De groene oevers bieden kansen voor ecologie en krijgen een grasland beheer met vee ten behoeve van de doorstroming.
Retentie meren vormen de overgang tussen de cultuurlijke en meer extensieve, natuurlijke zones. Hier wordt het water opgevangen en tijdelijk geborgen. Daarmee worden gevaarlijke pieken in de water afvoer afgevlakt. Daarnaast zorgen de meren voor natuurlijke zuivering, sediment opvang en drinkvoorzieningen voor bijvoorbeeld waterbuffels. Tevens zijn het rustgebieden voor vissen.
De grenzen van het beschermde gebied zijn fysiek gemarkeerd, waardoor ze herkenbaar en onmiskenbaar worden. De markante randen aan de Ecocorridor zijn potentieel hoogwaardige ontwikkellocaties voor de almaar toenemende verstedelijking van Arnavutköy. Doorgaande fiets en wandelroutes maken het beeklandschap toegankelijk voor de inwoners van de stad.
Het gebied rond de dorpskern Bolluca wordt ontwikkeld tot centrale parkzone. Hier geeft een lang talud vanaf het gemeentehuis en naastgelegen school toegang tot het water. De huidige brug is te nauw en belemmert de doorstroming, en moet daarom worden vervangen. De noodzakelijke herbouw kan een bijzondere ontmoetingsplaats en verblijfsplek aan het water opleveren.
De beek koppelt de omliggende bosgebieden in het noorden en het zuiden van de gemeente. Natuur zones worden afgewisseld met gebieden waar de (biologische) landbouw wordt gestimuleerd. Samen met de voorgestelde parken en publieke functies langs de rivier, kan de Bolluca beek zo echt worden omgevormd tot een ecologische verbindingszone en waardevolle groene ruimte binnen de stad.
De uitvoering van het centrale Bolluca rivierpark is momenteel in voorbereiding. Hiermee wordt het nieuwe rivierprofiel over een traject van cicrca één kilometer gerealiseerd.
Ontwerp: H+N+S, 51N4E i.s.m. AWB, IABR, Gemeente Arnavutöy, Asu Aksoy. Expertpanel: Istanbul Water & Sewerage Authority (ISKI), Istanbul Food, Agriculture & Livestock Directorate, Istanbul Metropolitan Planning and Design Centre (IMP), Agricultural Economics Research Institute, Wageningen University (LEI), Peel & Maas Valley Waterboard (Waterschap Peel & Maasvallei), Government Service for Land and Water Management (DLG), Lettinga Associates Foundation (LeAF), Royal Haskoning, BE
