Hof van Leiden

Aanleiding

De hof in het stadhuis heeft een centraal gelegen positie in het gebouw. Door de huidige overkapping is het nu een atrium met slechts enkele elementen die de illusie van een groene binnenruimte bieden. De wens van een echt groen hof in het stadhuis blijkt een sterke wens bij de gebruikers en is een grote kwaliteitsimpuls voor het gehele gebouw.

In het oorspronkelijke ontwerp van architect C.J. Blauw omarmt het stadhuis de hof als omsloten buitenruimte, dit is weer hersteld. Het verwijderen van het atriumdak brengt de directe visuele verbinding met de klokkentoren terug en maakt een écht groen hof mogelijk, waar de aanliggende balkons qua beplanting en zicht ook een rol in spelen. Het zicht op groen vanuit de kantoren op de hof is belangrijk voor de beleving vanuit het gebouw. Het betekende voor ons de opdracht een mooi jaarrond beeld te ontwerpen.

Concept

Connectie met de stad

De verrassende binnentuin is een bezienswaardigheid voor tuinliefhebbers, met een link naar de groene hofjes in het centrum, het Singelpark en de Hortus Botanicus. De hof bevat verwijzingen naar het botanische onderzoek van Boerhaave en de rol van natuur- en cultuurhistorie in de stad. Het stadhuis vormt daarmee een schakel in een bezoek aan Leiden als stad van ontdekkingen.

Hortus Conclusus reversed

De binnenhof is ontworpen als een Hortus Conclusus, maar met een twist. Het gebruikelijke carré als rondgang wordt niet rondom maar midden in de tuin geplaats. De beleving van de tuin wordt hiermee actief en rijk in plaats van er alleen op uit te kijken. Daarnaast heeft elke kamer een uniek geframed doorkijkje op de diversiteit van het ontwerp in de tuin.

Resultaat

Boom van Boerhaave

In het hart van de tuin staat een Tulpenboom, die spectaculair bloeit. Deze boomsoort heeft een symbolische waarde voor de stad Leiden: Boerhaave plantte er een in de Hortus Botanicus en op de buitenplaats Oud Poelgeest. De vaste beplanting bestaat uit een mix inheemse en uitheemse soorten voor een jaarrond mooi beeld.

Carré

De bestrating borduurt voort op het blauw hardsteen dat in en rondom het Stadhuis te vinden is, maar met een ruwe en een gladde kant. Het vierkante carré is een rechtlijnig, continu en vlak bestraat pad, dat als een subtiele ordenende structuur door de tuin loopt. De toegang van de stadsfoyer en een terras worden aangelegd met open bestrating, waar het groen zijn weg doorheen vindt.

Polderdak

Om op een duurzame manier te voorzien in vochtvoorziening van de tuin en de balkons, wordt hemelwater van de daken rond de binnentuin via ‘polderdaken’ op de balkons naar een regenwatertank in de tuin geleid. De tank wordt aangesloten op een irrigatiesysteem, zodat in droge dagen de tuin toch beregend kan worden.

Donker

Ook wanneer er ‘s avonds vergaderd wordt in het stadhuis zal de tuin in het donker een rol hebben. Langs het pad zijn diverse subtiele lichtjes geplaatst, die de wandeling door de tuin begeleiden. Ook zijn er een paar uplights geplaatst bij enkele struiken, zodat de tuin ook in het donker te beleven is.

Camouflage

Aan de hof zijn een aantal stoelen toegevoegd die mogen rondzwerven door de tuin. Zo kunnen gasten en medewerkers op hun favoriete plekje zitten. Doordat de stoelen qua stijl bij de tuin passen, zijn ze een verrijking van het beeld, en door de kleur vallen ze bijna weg tegen de achtergrond van de beplanting.

Stapsteen

Om de tuin ook voor fauna interessant te maken worden er diverse objecten toegevoegd, die tevens een toevoeging zijn aan het beeld. Er zijn ‘bijenpalen’, dakpannen en dood hout geplaatst die een grote diversiteit aan wilde bijen en insecten kunnen huisvesten. De watertrog is ook belangrijk, als drink- en fourageerplek voor bijvoorbeeld vogels, en daarmee voor stadsnatuur.

Met inhoudelijke bijdrage van voormalig medewerker Arjen Meeuwsen.