wegontwerp + Gebiedsontwikkeling
De aanleg van de Rijksweg 31 Leeuwarden vormt de motor voor een reeks maatregelen in het gebied ten westen van Leeuwarden. Tijdens onze lange betrokkenheid bij deze serie projecten hebben we steeds ingezet op het versterken van het landschap en het voorkomen van versnippering. Het leesbaar maken van de grotere landschappelijke eenheden, robuuste verbindingen tussen stad en land, en maatwerk in de dorpsranden staan hierbij centraal.
De aanleiding is de aanleg van de nieuwe rondweg om Leeuwarden, Rijksweg 31 Leeuwarden. Dit heeft primair als doel de verkeerskundige situatie rondom Leeuwarden te verbeteren, maar er ontstaan ook kansen voor nieuwe ontwikkelingen. In opdracht van de provincie Fryslân en de gemeenten Leeuwarden en Menameradiel hebben wij dit in een lange reeks projecten vorm mogen geven.
De aanleg van de nieuwe rondweg benutten we als impuls voor het landschap
De aanleg van de nieuwe rondweg biedt kansen om het landschap ten westen van Leeuwarden te versterken. Dorpskernen die afgesneden werden van de omgeving krijgen weer de ruimte om uit te breiden en zich met nieuwe dorpsranden te oriënteren op het landschap. De weg zelf ligt onnadrukkelijk in het open landschap van de voormalige Middelzee met markante zichtlijnen. Voormalige, nu overbodige wegtracés, worden verwijderd en het landschap hersteld. Verbindingen tussen stad en dorp/land worden versterkt.
H+N+S Landschapsarchitecten is lang betrokken geweest bij deze reeks projecten. Dit maakte het mogelijk om in een continue lijn onze visie op een hoger schaalniveau door te vertalen naar concrete inrichtingsmaatrelegen. In 2009 begonnen we met de inpassingsvisie voor de N31, vervolgens hebben we een landschapsvisie voor het gebied opgesteld en tot slot concrete inrichtingsplannen voor Marsum, Deinum en Ritsumasyl. De meeste projecten bevinden zich op dit moment in uitvoering.
Doordat we relatief vroeg betrokken waren, was het nog mogelijk om invloed uit te oefenen op het tracé van de weg. Slingerende bewegingen zijn eruit gehaald en de weg is uitgelijnd op markante zichtlijnen op kerktorens in de nabije omgeving. Gezien de ligging in het open zeekleigebied is er voor gekozen de weg zelf zo min mogelijk te accentueren. De inpassingsvisie bestaat uit duidelijke ontwerpprincipes en uitgangspunten als basis voor verdere uitwerking na aanbesteding middels design&construct contracten.
Centraal in de landschapsvisie staat het contrast tussen het open landschap van de voormalige Middelzee en het meer besloten landschap van de hoger gelegen kwelderwal. De Hegedyk als grens hiertussen wordt als belangrijke structuurdrager aangezet. Samen met de oost-west verbindingen richting Leeuwarden vormt dit het landschappelijk raamwerk. Overbodige wegtracés worden na aanleg van de rondweg verwijderd. Hier wordt de verkaveling weer aangeheeld. De stadsrand van Leeuwarden wordt robuust vormgegeven met lage grondwallen.
Met de aanleg van de rondweg ontstaat meer ruimte, waardoor het beschermd dorpsgezicht beter tot zijn recht kan komen. Er wordt ingezet op herstel van de voormalige opvaart naar het dorp. Zo komt Marsum weer aan het vaarnetwerk te liggen en krijgt de historische haven opnieuw betekenis. De kruising van de Hegedyk met de N31 wordt verbeterd en landschappelijk als continue lijn aangezet. De beplantingsstructuur aan de zuidzijde van het dorp wordt aangepast ten behoeve van de inpassing van de weg en zicht op het historische dorpscentrum.
De oostzijde van Deinum ligt momenteel opgesloten tegen de N31. Met de aanleg van de haak om Leeuwarden, komt dit deel van de weg te vervallen. Zo ontstaat de kans om Deinum een nieuwe dorpsrand te geven. Met het ontwerp refereren we aan de kwaliteiten van de westelijke dorpsrand met groene vizieren richting het landschap. Een robuuste groen-blauwe structuur vormt de basis voor een drietal nieuwe woonvelden. Ook hier wordt de opvaart hersteld, met ruimte voor een kleine haven en een nieuwe vaarverbinding richting Boksum.
